TÜRKİYE’ DE  İŞ YAPMA YÖNTEMLERİ DEĞİŞİR Mİ?

Evde çalışmak mı ?  Ofis de çalışmak mı?

Dünyada önemli şirketler yıllardır uzaktan çalışma yapıyor.

 Ancak ülkemizde çok ta yaygın olmayan bu sistem Pandemi süreci ile hayatımıza girdi.  Bir çok Şirketin ofis çalışanları uzaktan çalışma yapmaya başladı.

Devam edermi? bilemem.

Ancak;  Pandemi sürecinde,   en çok sorulan soruların başında geldi, ; nasıl çalışıyorsunuz ?

Pandemi sürecinde;  bir çok sektör uzaktan çalışarak işlerini bir şekilde idare etti.  Müşterilerine kesintisiz hizmet vermeye çalıştı.  Hal böyle olunca;  çalışanların dijital yeteneklerinin geliştirilmesi, hizmet kalitesinin artması için artık personel alımlarında dijital yeteneklerin CV‘lerde olmazsa olmazımız olacak gibi görünüyor.

Bir çok  şirketin uzaktan çalışma sistemine geçtiği bu süreçte, salgın öncesi teknolojik altyapılarına yatırım yapanların buna daha hızlı adapte olduğunu ve büyük bir avantaj yakaladığı görüldü.

Teknolojik alt yapısı uygun olmayan şirketler ise  hızlı bir şekilde dijital alt yapılarını dönüştürdü ve açığı kapatmaya çalıştı.

Yapılan araştırmaların bazıları uzaktan çalışmanın olumlu  olduğunu,  İşe alım süreçleri daha hızlı, maliyetler az, çalışanlar daha üretken , daha mutlu ve performansların daha yüksek olduğunu tespit edilmiş.

Ancak yapılan bazı araştırmalar bunun tam tersini ortaya koyuyor.

Pandemi süreciden gözlemlediğim ;    Evden çalışmada memnun olan personel sayısı çok az.  Nedeni ise; pandemi sebebiyle evde kalmaları,  çalışma saatleri sadakati olmadığı,  tüm maliyetlere kendilerinin katlanıldığı  , bu maliyetlerin başında telefon, internet,  ısınma,   elektrik,  yeme içime vs. olduğunu ve kazançlarının eridiği konusunda şikayetçi olduklarını farkettim.

Pandemi sürecinde uzaktan çalışan personelden işveren veya yöneticilerin isteği ise;  7/24 esası sürekli kontrol etme isteği, işlerin kesintisiz yürümesi ve maliyetlerin azalması.

Her zaman bir taraf mutlu olurken diğer taraf mutsuz olacak gibi görünüyor ; ancak iki tarafıda mutlu etmek önemli.  Dengeyi sağlamak hakları korumak çok önemli ,

Tabi bunları yasalara bağlamak daha da önemli. 

İşçi uzaktan çalışmayı kabul etmez ise,  Normal şartlar altında işçinin salt uzaktan çalışmayı reddi işverenin iş sözleşmesini feshi için “geçerli” bir sebep teşkil etmez, işveren değişikliğin geçerli bir nedene dayandığını ispat etmelidir.  İ

İçişleri Bakanlığının kararnamesi ile zorunlu kapatılan işyerileri gibi , ancak bu süreçte ülkemizde zorunlu kapatılan işyerleri uzaktan çalışmaya uygun olmayan ticarethanelerdir.

 Salgın hastalık gibi zorunluluk hallerindeyse “geçerli neden” şartının gerçekleştiği savunulabilir.

Zorunlu olarak kapatılmayan işyerleri için,  salgın hastalık gibi haller İş Kanununda işçinin rızasının alınmasını gerektirmeyen “zorlayıcı neden”ler kapsamında  kabul edilebilir mi? 

Yasalara göre uzaktan çalışma

Uluslararası Çalışma Örgütü’nün 177 Sayılı Evde Çalışma Sözleşmesi

“Madde 1
Bu Sözleşmenin amaçları için:
(a) Evde çalışma, evde çalışan olarak nitelendirilecek bir kişi tarafından,
(i) İşverenin işyeri dışında kalan kişinin kendi evi veya kendi belirlediği diğer yerlerde;
(ii) Ücret karşılığı;
(iii) Kullanılan malzeme, materyal veya kullanılan diğer araçları kimin sağladığından bağımsız olarak işveren tarafından belirlenen bir ürün veya hizmetin üretilmesi işidir.”

Tele Çalışmayla İlgili Avrupa Çerçeve Antlaşması

“bir iş ilişkisi veya iş sözleşmesi çerçevesinde işverene ait işyerinde de gerçekleştirilmesi mümkün olan bir işin, bilgi teknolojileri kullanılarak ve düzenli biçimde işverene ait işyeri dışında yerine getirildiği iş organizasyonu”

6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu

Evde hizmet sözleşmesi Borçlar Kanunu md. 461

“Evde hizmet sözleşmesi, işverenin verdiği işi, işçinin kendi evinde veya belirleyeceği başka bir yerde, bizzat veya aile bireyleriyle birlikte bir ücret karşılığında görmeyi üstlendiği sözleşmedir.”

4857 Sayılı İş Kanunu  madde 14/4

(Ek fıkra: 6/5/2016-6715/2 md.) Uzaktan çalışma; işçinin, işveren tarafından oluşturulan

iş organizasyonu kapsamında iş görme edimini evinde ya da teknolojik iletişim araçları ile işyeri

dışında yerine getirmesi esasına dayalı ve yazılı olarak kurulan iş ilişkisidir.

Uzaktan Çalışmanın Uygulanması

İş Kanununun  14/5’ maddesine göre  ise sözleşmenin içeriğine ilişkin düzenlemeler yer almaktadır:

“Dördüncü fıkraya göre yapılacak iş sözleşmesinde; işin tanımı, yapılma şekli, işin süresi ve yeri, ücret ve ücretin ödenmesine ilişkin hususlar, işveren tarafından sağlanan ekipman ve bunların korunmasına ilişkin yükümlülükler, işverenin işçiyle iletişim kurması ile genel ve özel çalışma şartlarına ilişkin hükümler yer alır.”

Görüldüğü gibi bir çok uluslar arası yasalar ve türk yasalarına göre uzaktan çalışma yapılabilir.